Bordi i Industrisë

Kërkesa e tregut të punës në Kosovë për ndërtuesit dhe profesionistët e infrastrukturës ka qenë veçanërisht e lartë gjatë viteve të fundit. Bazuar në një studim të kohëve të fundit të kërkesës për arsim të lartë në sektorët ekonomikë dhe aftësi (EC / LSE, 2015) në Ballkanin Perëndimor dhe në Kosovë, ndërtuesit dhe teknikët e infrastrukturës dhe profesionistët janë një nga profesionet më dinamike në rritjen e punësimit në Kosovë. Sektori i ndërtimit dhe infrastrukturës kap rreth 20 përqind të aktivitetit ekonomik në Kosovë dhe në vitet e fundit ka qenë burimi kryesor i rritjes dhe gjenerimit të të ardhurave. Kërkesa e lartë për inxhinieri, ndërtim dhe infrastrukturë ka qenë shumë e lartë për shkak të rritjes së shpenzimeve qeveritare (5.5% të PBB-së, rreth 260 milionë euro), investimeve të huaja direkte (FMN, 2015) dhe investimeve private. Bumi i ndërtimit nuk ka humbur asnjë ritëm që nga faza e rindërtimit të pasluftës. Me qëllim të përmbushjes së kërkesës ekzistuese të tregut, Kosova do të ketë nevojë në vitet e ardhshme rreth 60,000 apartamente të reja duke përfshirë infrastrukturën, rrugët, kopshtet dhe shkollat.

Ndërtimi dhe Infrastruktura është një nga shtyllat kryesore të planit kombëtar të zhvillimit të miratuar rishtazi. Plani thekson nevojën për përmirësimin e kuadrit rregullator, investimet dhe krijimin e kapitalit njerëzor në këtë sektor. Si pjesë e krijimit të kapitalit njerëzor, plani i kërkon institucionit arsimor të luajë një rol më aktiv në rritjen e pjesëmarrjes së studentëve të regjistruar në programet përkatëse, por gjithashtu i kushton më shumë vëmendje studimeve të specializuara për të avancuar bazën e njohurive. Një faktor tjetër që po ndihmon për të rritur kërkesën për aftësi është ndërtimi i rrugëve. Qeveria e Kosovës ka vendosur të lidhë vendin nga disa drejtime: Shqipëria, Maqedonia dhe Serbia. Ndërtimi i autostradës dhe infrastruktura e zhvillimit rural do të stimulojnë sektorin ekonomik dhe do të krijojnë kërkesa shtesë për punë. Një faktor tjetër i rëndësishëm është edhe ndihma për zhvillim e financuar nga BE, e cila do të orientohet drejt infrastrukturës së hekurudhave dhe zhvillimit rural (IPA, 2015).

UBT në anën tjetër përdorë një kuadër tregues për të vlerësuar kërkesën për profesionistët dhe sektorët ekonomikë.

Korniza e treguesve përbëhet nga:

1) Sektorët e aftësive që punësojnë shumicën e profesionistëve (për të dalluar të gjithë punëtorët në këtë sektor),
Pjesa e shpërndarjes së profesionistëve në të gjithë sektorët ekonomikë (ISCO);
Tendenca e krijimit të vendeve të punës në dekadën e fundit për sektorin përkatës ekonomik (NACE).
Sipas anketës së fuqisë punëtore të Kosovës (2015), sektorët ekonomikë me pjesën më të madhe të punësimit dhe krijimit të vendeve të punës janë tregtia, prodhimi dhe ndërtimi. Përshtatja ndaj kërkesave në ndryshim zakonisht bazohet në njohuritë e përdorura për inxhinierinë civile dhe projektet e ndërtimit në një treg të lulëzuar vendor dhe ndërkombëtar. Inxhinierët civil të Kosovës dhe profesionistët e ndërtimit kanë gjetur punë dhe mundësi jashtë Kosovës, përkatësisht në Shqiperi, Maqedoni, Malit të Zi, Turqi, Lindje të Mesme dhe në Azi. Nëse njohuria është krijuar në institucionet arsimore në bashkëveprim të ngushtë me industrinë, përparësia konkurruese e ndërtuar në punë të lirë mund të pozicionojë profesionistët dhe firmat në sektor në drejtim të të ardhurave më të mira, punësimit dhe mirëqenies së përgjithshme sociale. Prandaj, rritja e njohurive vendore dhe zhvillimi janë çelësi për të fituar dhe mbajtur konkurrencën. Bazuar në treguesin e krijimit të vendeve të punës, shkalla e ndërtimit dhe e infrastrukturës midis industrive më të suksesshme dhe krijimit të vendeve të punës.

Në përmbledhje, në bazë të ndërtimit të anketës së forcave të punës, inxhinieria civile dhe infrastruktura janë fushat e aftësive që punësojnë pjesën më të madhe të profesionistëve. Sektori ka krijuar rreth 31,867 vende pune në dekadën e fundit dhe sipas parashikimeve ekonomike do të krijohen edhe 10,000 vende të reja pune deri në vitin 2025 (USAID, 2014). Rreth 36 për qind e vendeve të punës të krijuara në këtë sektor kanë të bëjnë me aftësitë e larta profesionale dhe teknike.